Słownik

action
tekst uzyskiwany poleceniem klienta /me, określający czynność, którą dana osoba wykonuje. Np. /me idzie pomóc dziewczynom nieść plecaki będzie wyglądało mniej więcej tak: * nick idzie pomóc dziewczynom nieść plecaki.
administrator IRC
osoba odpowiedzialna za konfigurację serwera IRC. M.in. decyduje o tym, kto może korzystać z serwera (I:lines), a kto nie (K:lines).
alias
alternatywna nazwa komendy, zazwyczaj krótsza; np. zamiast pisać /join, można stworzyć alias /j i używać go tak samo, jak polecenia /join.
ban
zablokowanie danej osobie lub grupie osób możliwości wejścia na kanał. Uzyskuje się to poleceniem /MODE kanał +b maska, gdzie maska ma postać nick!user@host (np. *!user@*.host.domena). Bana może dać tylko operator kanału.
bot
automat (program), który istnieje w sieci IRC na podobieństwo rzeczywistego użytkownika. Najczęściej udostępnia pewne usługi. Może np. zapamiętywać i automatycznie przekazywać wiadomości innym użytkownikom.
dcc
bezpośrednie połączenie (omijające serwery i dzięki temu splity) klientów dwóch użytkownikow, umożliwiające poprzez specjalne komendy prywatne rozmowy, wymianę plików, sterowanie drugim komputerem czy botem. Więcej na ten temat znajdziesz w helpie/dokumentacji swojego klienta IRC.
DNS
ang. Domain Name Service. Protokół (zbiór zasad) przypisywania słownych nazw numerom IP.
domena
część nazwy hosta; nazwa hosta jest słownym odzwierciedleniem numeru IP przy użyciu protokołu DNS -- na przykład www.irc.pl zamiast 194.145.96.12.
flood
wypuszczenie w krótkim czasie większej ilości informacji na kanał lub do kogoś innego. Rzecz naganna.
host
komputer podłączony do Internetu.
hub
serwer, do którego podłączony jest więcej niż jeden inny serwer.
idle, idlowanie
bezczynność, nieodzywanie się na kanale lub w ogóle. Widać to po wydaniu komendy /WHOIS nick nick, a wygląda mniej więcej tak: 
*** nick is user@host (opis)
*** on channels: #kanal @#kanal1 @!PREFIkanal
*** on irc via server warszawa.irc.pl (Warsaw, Poland)
*** nick is away: Gone
*** nick has been idle 10 min, signon at Mon Jan 1 00:00:00 2000
invite
Zaproszenie na kanał wydawane komendą /INVITE nick kanał.
I:line
jedna z linii pliku konfiguracyjnego serwera IRC. Określa zakresy sieci (lub pojedynczych serwerów), które mają dostęp do tego serwera, a także która z Y:linii jest do nich przypisana.
Lista zakresów polskich IP: http://42.pl/pl/networks.html?html=1.
Internet
rozległa sieć komputerowa łącząca komputery i mniejsze sieci komputerowe znajdujące się na całej kuli ziemskiej (oraz na statkach kosmicznych).
IP
ang. Internet Protocol. Protokół wymiany informacji między hostami w sieci. Numer IP -- ciąg liczb oddzielonych kropkami (w zapisie dziesiętnym) -- np. 127.0.0.1 -- określający adres komputera w sieci. Poza specjalnymi wyjątkami numery IP hostów w Internecie są unikalne.
ircop, ircoperator
użytkownik IRC, który pasuje do jednej z O:line na serwerze oraz poprawnie zidentyfikował się komendą OPER. Można go poznać po odpowiedniej linijce w wyniku komendy WHOIS (nick is an IRC Operator) lub po * przy nicku po komendzie WHO. Ircoperatorzy są odpowiedzialni za poprawne działanie sieci IRC. Nie mają żadnych dodatkowych uprawnień na kanałach.
K:line
jedna z linii pliku konfiguracyjnego serwera IRC. Określa klientów, których serwer IRC nie wpuści. Zablokowanie dostępu do serwera IRC osobie lub grupie osób to najczęściej kara za nieprzestrzeganie zasad obowiązujących na danym serwerze.
KILL
komenda dostępna dla ircoperatorów powodująca natychmiastowe rozłączenie klienta od serwera IRC.
kanał
zbiór jednego lub więcej użytkowników, którzy otrzymują wiadomości adresowane do tego kanału. Jest opisany przez swoją nazwę, właściwości i aktualnych członków. Każdy tekst wpisany przez osobę znajdującą się na kanale jest rozsyłany do wszystkich znajdujących się tam osób.
Kanały tworzy się komendą /JOIN #nowy_kanal; w ten sam sposób dołącza się do istniejących (/JOIN #istniejacy_kanal). Nowe !kanały tworzy się komendą /JOIN !!nowy_kanal.
Więcej informacji o kanałach znajdziesz w dziale kanały.
kick
wykopanie z kanału. Jedna z rzeczy, które może zrobić operator, jeśli ktoś zachowuje się nieodpowiednio, komendą /KICK kanał nick. Kick często występuje w parze z banem -- aby wykopany nie mógł na kanał wrócić.
klient IRC
program, który podłącza się do innego programu (serwera IRC) i przekazuje dane między użytkownikiem a serwerem. Listę najpopularniejszych klientów na różne platformy znajdziesz w dziale oprogramowanie.
Jeśli uznamy, że serwer jest odpowiednikiem centrali telefonicznej, to klienta można porównać do aparatu telefonicznego.
klony
ang. clones. Grupa automatów podłączonych do serwera IRC z jednego hosta lub jednej sieci, reagujących na polecenia właściciela na zasadzie podobnej jak boty, używana do destabilizowania działania serwera. Używanie klonów najczęściej kończy się zablokowaniem dostępu do IRC (K:line).
lag
opóźnienie między wysłaniem komunikatu przez jednego użytkownika IRC a otrzymaniem go przez innego. Zazwyczaj opóźnienie to jest nieistotne (mniej niż 1 sekunda), jednak gdy sieć przestaje funkcjonować poprawnie, może ono być znaczne (nawet kilka minut). Możesz je zmierzyć komendą /PING nick.
lamer
z ang. ułomny. Przede wszystkim osoba wykazująca się całkowitym brakiem zrozumienia tematu i/lub brakiem chęci przezwyciężenia problemu.
Określenie często (i nieprawidłowo) używane zamiennie z newbie (nowicjusz) lub luser (zwykły użytkownik).
log
plik, do którego zapisują się teksty z kanału bądź kierowane przez /msg.
mesg, msg
messages (od ang. private message), zwane przez użytkowników mesgami, są wiadomościami przeznaczonymi tylko dla jednej osoby. Wysyła się je komendą /PRIVMSG nick (w większości klientów -- /msg nick).
Gdy wpiszesz:
/msg ktoś Cześć! Masz dzisiaj czas wyskoczyć na piwko?
adresat zobaczy to na ekranie w postaci 
*twoj_nick* Cześć! Masz dzisiaj czas wyskoczyć na piwko?
MOTD
skrót od ang. Message of the Day, tekst wyświetlany automatycznie po połączeniu się z serwerem IRC oraz w wyniku komendy /MOTD, zawierający najczęściej informacje o tym serwerze i obowiązujących na nim zasadach. Czasami można tam znaleźć ciekawe nowinki.
netykieta
zbiór zasad dobrego wychowania obowiązujących w sieci. Kombinacja ang. słów network (sieć) i etiquette (etykieta). Przeczytaj IRC-ową netykietę.
nick
od ang. nickname -- pseudonim. Nazwa identyfikująca użytkownika, musi być unikalna w całej sieci. W IRCnecie ma długość do 15 znaków, nie może się zaczynać od cyfry ani "-". Więcej o nickach znajdziesz w dziale użytkownicy.
notice
prawie to samo, co msg. Różnica polega na tym, że na notice nie wolno automatycznie odpowiadać oraz wysłanie go nie wpływa na idle wysyłającego. Komenda przeznaczona do używania przez boty.
op, operator (chanop)
przywilej operatora można otrzymać od innego operatora lub uzyskać, zakładając kanał. Tryb +o pozwala na zmianę trybu kanału (/MODE), wykopywanie innych z kanału (/KICK), dawanie innym opa (/MODE kanal +o user) i tym podobne drobiazgi.
protokół
zbiór zasad określających sposób porozumiewania się komputerów w sieci, rodzaj sieciowego języka. Np. protokół IRC określa zasady działania sieci IRC, protokół SMTP dotyczy przekazywania poczty elektronicznej, FTP -- wymiany plików itd.
serwer IRC
program komputerowy udostępniający usługę IRC dla użytkowników, którzy podłączają się przy pomocy klientów IRC. Serwery IRC zwykle łączą się ze sobą, tworząc sieć IRC.
Często tak określa się cały komputer (sprzęt), na którym uruchomiony jest program serwera IRC -- ircd.
sieć
zbiór komputerów połączonych ze sobą i mogących wymieniać między sobą informacje.
skrypt
program pozwalający zautomatyzować lub uprościć niektóre operacje wykonywane przez użytkownika.
split
rozłączenie się dwóch lub więcej serwerów IRC. Na rozłączonych serwerach istnieją kanały o tych samych nazwach, ale mają różne, niewidzące się wzajemnie grupy użytkowników, mogą mieć różne tryby. Po zakończeniu splitu następują tzw. kolizje kanałów i kolizje nicków.
takeover
przejęcie kanału. Polega na tym, że ktoś dostaje opa na kanale (najczęściej wyłudza albo kradnie) i zabiera go innym operatorom. Przeczytaj, jak radzić sobie z takeoverami. Uważaj, komu dajesz opa.
topic
tekst przyporządkowany danemu kanałowi IRC. Jest on automatycznie wyświetlany każdej osobie, która podłącza się do kanału. Może mieć długość do 160 znaków.
UID, Unique ID
podstawowy identyfikator użytkownika dla serwera. W skrócie: każdy serwer w sieci ma przydzielony inny SID (server ID). Wszyscy klienci na danym serwerze mają przydzielany CID (client ID), który jest unikalny w obrębie serwera. Złożone razem dają UID (unique ID), który jest niepowtarzalny w całej sieci.
Do wersji 2.10 serwerów identyfikatorem użytkownika był nick. Nie zapewniał jednoznaczności w obrębie całej sieci, co powodowało kolizje klientów kończące się wyrzuceniem z serwera IRC (Nickname collision KILL). Teraz podczas kolizji serwer (2.11) bez rozłączania zmienia użytkownikom nicki na UID-y.
voice
gdy jest ustawiony moderated mode, czyli tryb +m dla kanału, teksty publiczne mogą wysyłać tylko operatorzy kanału oraz osoby z nadanym przez opów uprawnieniem do wysyłania tekstów, czyli trybem +v. Więcej o trybach znajdziesz w dziale kanały.
Y:line
jedna z linii pliku konfiguracyjnego serwera IRC. Określa limity dotyczące liczby użytkowników, którzy są opisani w I:linii, m.in. ile osób w ogóle z danego serwera oraz ilu z jednego konta równocześnie może korzystać z serwera IRC.